Jak ewakuować osoby z niepełnosprawnością?
- InSafetee
- 5 sie
- 4 minut(y) czytania
Każdy pracownik, niezależnie od swojej sprawności, ma prawo czuć się bezpiecznie w miejscu pracy. Nagłe sytuacje, takie jak pożar, alarm bombowy czy inne zagrożenia, wymagają sprawnej i szybkiej ewakuacji wszystkich osób znajdujących się w budynku. Jednak dla osób z niepełnosprawnościami, standardowe procedury mogą okazać się niewystarczające. Właśnie dlatego każda odpowiedzialna firma musi mieć przemyślany i przećwiczony plan ewakuacji uwzględniający ich szczególne potrzeby. Niniejszy artykuł to praktyczny poradnik, który krok po kroku wyjaśni, jak przygotować Twoją organizację na taką ewentualność.
Dlaczego standardowe procedury ewakuacji to za mało?
Wyobraźmy sobie dźwięk alarmu pożarowego. Większość z nas automatycznie skieruje się do najbliższego wyjścia ewakuacyjnego. Jednak dla osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim, schody stają się barierą nie do pokonania. Osoba z uszkodzeniem słuchu może w ogóle nie usłyszeć alarmu, a osoba niewidoma będzie potrzebowała precyzyjnych wskazówek, by bezpiecznie poruszać się w chaosie ewakuacji.
Ignorowanie tych wyzwań to nie tylko kwestia zaniedbania, ale również naruszenie przepisów prawa. Polska, podobnie jak inne kraje Unii Europejskiej, kładzie duży nacisk na zapewnienie dostępności i bezpieczeństwa wszystkim obywatelom.
Co mówią przepisy?
Kwestie ewakuacji osób z niepełnosprawnościami regulują m.in.:
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, która nakłada na właścicieli budynków obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa i możliwości ewakuacji wszystkim osobom przebywającym w obiekcie.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, która zobowiązuje podmioty publiczne (a w praktyce wyznacza standardy dla wszystkich) do zapewnienia możliwości ewakuacji lub uratowania w inny sposób.
Kluczowe jest, aby firmowa Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego zawierała szczegółowe procedury dotyczące ewakuacji osób o szczególnych potrzebach.
Krok 1 Identyfikacja i Indywidualne Plany Ewakuacji (IPE)
Nie można stworzyć skutecznego planu, nie wiedząc, kto może potrzebować pomocy.
Dyskretna Identyfikacja: W sposób poufny i z poszanowaniem prywatności, zidentyfikuj pracowników, którzy mogą wymagać wsparcia podczas ewakuacji. Można to zrobić poprzez ankiety lub bezpośrednie rozmowy z pracownikami działu HR.
Stwórz Indywidualny Plan Ewakuacji (IPE): We współpracy z pracownikiem z niepełnosprawnością, opracuj dla niego spersonalizowany plan. Powinien on zawierać:
Preferowany sposób komunikacji o zagrożeniu.
Wyznaczone bezpieczne miejsce oczekiwania (jeśli natychmiastowa ewakuacja nie jest możliwa).
Wskazanie co najmniej dwóch wyznaczonych "asystentów ewakuacji" (kolegów z najbliższego otoczenia).
Określenie rodzaju potrzebnej pomocy i ewentualnego sprzętu.
Krok 2
Przygotowanie procedur dla różnych rodzajów niepełnosprawności
Każda niepełnosprawność wymaga innego podejścia. Oto praktyczne wskazówki:
Ewakuacja osób z niepełnosprawnością ruchową (w tym poruszające się na wózkach)
Problem: Schody, wąskie przejścia, wysokie progi. Windy w czasie pożaru są wyłączone z użytku!
Rozwiązanie:
Krzesełka ewakuacyjne: To absolutna podstawa w wielokondygnacyjnych budynkach. Są to specjalnie zaprojektowane krzesła z systemem płóz lub gąsienic, które umożliwiają bezpieczne sprowadzenie osoby po schodach przez jednego lub dwóch operatorów.
Materace i maty ewakuacyjne: Pozwalają na ewakuację osób w pozycji leżącej.
Wyznaczenie bezpiecznych stref: Jeśli ewakuacja po schodach musi chwilę potrwać, należy wyznaczyć na każdej kondygnacji tzw. strefy bezpiecznego oczekiwania (np. przedsionki przeciwpożarowe), gdzie osoba może poczekać na pomoc ekip ratunkowych. Niezbędne jest poinformowanie kierującego akcją ratowniczą o lokalizacji takiej osoby.
Techniki przenoszenia: Przeszkolony zespół powinien znać bezpieczne techniki podnoszenia i przenoszenia osób, np. "chwyt strażacki" lub przenoszenie na krześle.
Ewakuacja osób niewidomych i słabowidzących
Problem: Dezorientacja, trudność w odnalezieniu drogi ewakuacyjnej, panika wywołana niezrozumiałymi dźwiękami i chaosem.
Rozwiązanie:
Komunikacja werbalna: Nawiąż kontakt słowny, przedstaw się i spokojnie wyjaśnij, co się dzieje.
Bądź przewodnikiem: Zaproponuj swoje ramię, idąc pół kroku przed osobą niewidomą. Informuj o przeszkodach: "teraz schody w dół", "przed nami wąskie przejście".
Precyzyjne komunikaty: Zamiast krzyczeć "uważaj!", powiedz "zatrzymaj się, przed nami próg".
Oznakowanie: Dźwiękowe systemy ostrzegawcze oraz dotykowe plany ewakuacyjne i oznaczenia w alfabecie Braille'a są niezwykle pomocne.
Ewakuacja osób niesłyszących i słabosłyszących
Problem: Brak reakcji na alarmy dźwiękowe.
Rozwiązanie:
Alarmy wizualne: Zainstaluj sygnalizatory świetlne (stroboskopy), które uruchamiają się wraz z alarmem dźwiękowym.
System powiadomień wibracyjnych: Indywidualne pagery lub aplikacje na smartfony.
Wyznaczeni asystenci: Kolega z biurka obok, po usłyszeniu alarmu, ma za zadanie osobiście poinformować osobę niesłyszącą o konieczności ewakuacji.
Komunikacja niewerbalna: Utrzymuj kontakt wzrokowy, mów wyraźnie (niektóre osoby czytają z ruchu warg) lub zapisz kluczowe informacje na kartce/w telefonie. Używaj prostych, zrozumiałych gestów.
Ewakuacja osób z niepełnosprawnością intelektualną lub zaburzeniami psychicznymi
Problem: Stres i panika mogą powodować trudności w zrozumieniu poleceń i nietypowe zachowania.
Rozwiązanie:
Spokój i cierpliwość: Mów prostym, zrozumiałym językiem. Używaj krótkich, jasnych poleceń.
Indywidualne podejście: Traktuj każdą osobę indywidualnie, bez infantylizowania.
Prowadzenie za przykładem: Osoby te często naśladują zachowanie lidera grupy lub opiekuna. Twoje opanowanie jest kluczowe.
Krok 3
Szkolenie, sprzęt i oznakowanie
Regularne Ćwiczenia: Teoria to nie wszystko. Co najmniej raz w roku przeprowadzaj praktyczne ćwiczenia ewakuacyjne z udziałem wszystkich pracowników, w tym osób z niepełnosprawnościami. To najlepszy sposób na weryfikację procedur i oswojenie się z sytuacją.
Inwestycja w Sprzęt: Zakup i regularna konserwacja krzeseł, materacy i innego sprzętu do ewakuacji to obowiązek. Sprzęt musi być przechowywany w łatwo dostępnym i dobrze oznakowanym miejscu.
Czytelne Oznakowanie: Upewnij się, że drogi ewakuacyjne są oznakowane zgodnie z normami, a znaki wskazujące kierunek do wyjścia dla osób niepełnosprawnych są dobrze widoczne.
Zapewnienie bezpiecznej ewakuacji osobom z niepełnosprawnościami to nie tylko wymóg prawny, ale przede wszystkim miara dojrzałości i odpowiedzialności społecznej firmy. To inwestycja w kulturę organizacyjną opartą na wzajemnym szacunku i trosce o każdego członka zespołu. Pamiętaj, że w sytuacji kryzysowej liczy się każda sekunda, a dobre przygotowanie może uratować życie. Zacznij działać już dziś!
Masz wątpliwości, czy Twój plan ewakuacji jest kompletny i zgodny z przepisami?
🌟Zaufali nam Klienci - sprawdź nasze opinie w Google!
